
1 października w Polsce rusza system kaucyjny - Informacje
Od października 2025 r. formalnie startuje nowe rozwiązanie dotyczące opakowań i napojów. Znak „KAUCJA” z kwotą na etykiecie będzie warunkiem pobrania i późniejszego odzyskania depozytu.
Na początku opakowania z oznaczeniem mogą być rzadkie. Sklepy będą wyprzedawać zapasy bez kaucji, więc pierwsze butelki i puszki z etykietą najpewniej pojawią się w listopadzie i grudniu 2025 roku.
W praktyce kaucje wyniosą: 0,50 zł dla PET do 3 l i puszek do 1 l oraz 1,00 zł dla szklanych butelek wielokrotnego użytku do 1,5 l. Zwrot gotówki w kasie na podstawie bonu z automatu będzie obowiązkiem sklepu i nie wymaga paragonu.
W tekście wyjaśnimy, jakie zmiany zobaczą klienci przy półce z napojami, jakie sklepy będą musiały przyjmować zwroty od startu i jakie korzyści środowiskowe oraz ekonomiczne daje to rozwiązanie.
Kluczowe wnioski
- Start: października 2025 jako moment wejścia w życie rozwiązań dotyczących kaucji.
- Oznaczenie „KAUCJA” z kwotą decyduje o pobraniu depozytu.
- Nowe opakowania pojawią się stopniowo, różnice między sieciami będą widoczne.
- Stawki: 0,50 zł dla PET i puszek, 1,00 zł dla szklanych butelek wielokrotnego użytku.
- Zwrot: bon z automatu i obowiązkowa wypłata gotówki w kasie bez paragonu.
- Cel: zmniejszenie odpadów i oszczędności dla konsumentów oraz operatorów.
Co naprawdę wydarzy się w dniu startu — 1 października i pierwsze tygodnie działania
Pierwsze tygodnie po starcie to raczej stopniowe zmiany niż nagła rewolucja w sklepach. W dniu października wielu klientów spotka mieszankę produktów z i bez oznaczenia.
Ministerstwo przewidziało trzy miesiące przejściowe. Producenci i sieci mają zapasy bez etykiety, więc butelki i puszki z kwotą pojawią się stopniowo, częściej pod koniec roku.
Duże sieci z już działającymi recyklomatami przyspieszą wdrożenie. Mniejsze punkty będą obserwować sytuację i nie wszystkie od razu umożliwią zwroty.
- Realnie: nie wszystkie napoje na półce objęte będą kaucją od razu.
- Pierwsze partie z oznaczeniem najpewniej pojawią się w listopadzie-grudniu.
- System działa w trybie przejściowym — dostępność rośnie z tygodnia na tydzień.
- Sprawdzaj etykietę; produkty bez znaku nie podlegają zwrotowi.
W razie wątpliwości zapytaj obsługę sklepu o możliwość zwrotu lub o termin instalacji automatu. To ułatwi pierwsze działania i ograniczy nieporozumienia przy kasie.
Zasady systemu kaucyjnego: kaucje, oznaczenia „KAUCJA” i wyjątki
Dowiedz się, jakie opakowania będą podlegać zwrotowi depozytu i jak to rozpoznać na półce.
Stawki kaucji są proste: 0,50 zł dla jednorazowych butelek PET do 3 litrów, 0,50 zł dla metalowych puszek do 1 litra oraz 1,00 zł dla szklanych butelek wielokrotnego użytku do 1,5 l.
Zwrot przysługuje wyłącznie dla opakowań z czytelnym oznaczeniem „KAUCJA” i kwotą na etykiecie. Brak takiego znaku oznacza brak pobrania kaucji przy kasie i brak prawa do odzyskania pieniędzy.
Co nie będzie objęte
- opakowania po mleku i napojach mlecznych;
- kartoniki po mleku i sokach;
- szklane butelki jednorazowego użytku.
W praktyce: jednorazowe opakowania podlegają innemu obiegowi niż butelki wielokrotnego użytku. Producenci i marki w pierwszych miesiącach mogą wprowadzać różne formaty, więc zawsze sprawdzaj etykietę opakowań przed zakupem.
Zwrot butelek i puszek w praktyce: sklepy, automaty, paragon i gotówka
Już od startu warto wiedzieć, gdzie oddać pustą butelkę lub puszkę i jak to działa.
Gdzie oddać opakowania
Sklepy o powierzchni powyżej 200 m² mają obowiązek przyjmować opakowania objęte zmianami. Mniejsze punkty mogą to robić dobrowolnie, więc dostępność będzie różna.
Poza pawilonami handlowymi pojawią się też zewnętrzne automaty i inne punkty zbiórki. W wielu miejscach automaty staną przy wejściu lub przy dziale napojów.
Zasady zwrotu i wypłata gotówki
Zwrot nie wymaga paragonu. Liczy się tylko poprawnie oznaczone opakowanie z informacją o kaucji.
Automaty przyjmują butelka i puszka, drukują bon. W kasie sklep ma obowiązek wymienić taki bon na gotówkę, bez konieczności robienia zakupów.
- Gdzie: obowiązkowo duże sklepy, opcjonalnie mniejsze punkty i automaty.
- Jak: wrzucasz opakowanie do automatu lub oddajesz ręcznie, otrzymujesz bon.
- Prawa klienta: wypłata gotówki bez zakupu; obsługa niezależnie od miejsca zakupu opakowania.
- Przygotowanie: usuń nadmiar płynu, nie zgniataj mocno, usuń większe zakrętki jeśli wymagane.
Przejrzystość systemu oznacza, że sposób rozliczenia kaucja pozostaje prosty dla klienta — łatwo sprawdzisz zasady przy automatach i w sklepach.
Warunki przyjęcia opakowań: etykieta, brak zgniecenia, puste butelki i puszki
Skuteczny zwrot wymaga kilku prostych warunków dotyczących butelek i puszek.
- opakowanie puste i suche;
- czytelna, nieuszkodzona etykieta;
- nakrętka na miejscu (jeśli wymaga tego automat);
- brak silnych zgnieceń, by kod był skanowalny.
Dlaczego zgniatanie to ryzyko
Zgniecenie może utrudnić rozpoznanie kształtu lub kodu. Niektóre urządzenia poradzą sobie z drobnymi uszkodzeniami, ale większe zgniecenia zwiększają szansę odrzutu.
Co nie zostanie przyjęte i dokąd trafiają stare opakowania
Butelki bez wyraźnego znaku o depozycie nie podlegają zwrotowi, ponieważ przy sprzedaży nie pobrano opłaty. Takie opakowania i inne odpady należy wyrzucać do odpowiednich pojemników selektywnej zbiórki.
"Przygotuj opakowania wcześniej: trzymaj je pionowo, nie zgniataj i chroń etykiety."
Praktyczne wskazówki: przechowuj opakowania w suchym miejscu, ustawione pionowo, by etykieta nie zniszczyła się. To zmniejszy ryzyko odmowy przyjęcia przy pierwszych wizytach.
Horyzont czasowy w sklepach: kiedy pojawią się napoje z kaucją i jak długo potrwa przejście
W praktyce dostępność napojów z oznaczeniem zwiększy się stopniowo. Pierwsze partie opakowań z etykietą „KAUCJA” pojawią się w sklepach najpewniej w listopadzie-grudniu 2025 roku.
Marki własne dużych sieci zwykle wdrożą nowe butelki szybciej. Mniejsze firmy mogą sprzedać zapasy bez etykiety do końca roku.
Stopniowa dostępność
- Listopad–grudzień 2025: pierwsze sery z oznaczeniem, głównie u dużych detalistów.
- Do 1 stycznia 2026: producenci mogą dobrowolnie dołączać do systemu i wyprzedawać stare opakowania.
- 2026 rok: większa powszechność butelek z etykietą i szersza możliwość zwrotu kaucji.
Okres przejściowy i praktyczne wskazówki
Przez kilka miesięcy półki będą mieszane — butelki z kaucją obok produktów bez niej.
Sprawdzaj oznaczeniem na etykiecie przed zakupem. Tylko opakowania z widoczną informacją o kaucji będą podlegać zwrotowi.
"Przygotuj się na mieszany stan półek — liczba opakowań z etykietą będzie rosła stopniowo."
1 października w Polsce rusza system kaucyjny: automaty RVM, standardy i rozliczenia
Automaty RVM będą centralnym elementem rozliczeń i ochrony przed nadużyciami.
Poziomy zaawansowania RVM i wspólne standardy operatorów
Siedmiu operatorów ustaliło minimalne wymagania techniczne, prawne i bezpieczeństwa. To gwarantuje spójność raportów i ochronę danych.
Istnieją trzy poziomy urządzeń: wymagany (identyfikacja, zabezpieczenie przed ponownym wprowadzeniem, raporty), rekomendowany (rozszerzone skanowanie i sortowanie) oraz edukacyjny (serwis i metody rozliczeń).
Bon przy automacie a gotówka w kasie
Automat drukuje bon, który klient prezentuje w kasie. Sklepy mają obowiązek wymienić taki dokument na gotówkę bez warunku zakupu.
Przepisy nie określają terminu ważności bonu, lecz MKiŚ rekomenduje co najmniej miesiąc ważności.
Cele zbiórki i kontekst UE
- Celem startowym jest 77% stopa zbiórki opakowań.
- W kolejnych latach planuje się osiągnąć do 90%.
- Projekt dołącza do praktyk innych krajów UE — przykładem jest ponad20‑letnie doświadczenie Niemiec.
"Standaryzacja automatów ułatwia obsługę butelek i puszek oraz poprawia jakość raportów."
Dlaczego to ważne: mniej śmieci, lepszy recykling, realne korzyści dla środowiska i konsumentów
Dzięki depozytom opakowania przestają być po prostu odpadem, a zyskują wartość rynkową.
Obecnie zbieramy około 45% butelek PET wprowadzanych na rynek. Celem wprowadzenia systemu kaucyjnego jest podniesienie odzysku do 77% od startu i nawet do 90% w kolejnych latach.
Taka poprawa zmniejszy ilość śmieci w przestrzeni publicznej i obniży koszty gospodarki odpadów. Badanie Biostat dla 2PR pokazuje, że 62,5% ankietowanych wierzy, iż system ograniczy zaśmiecenie.
- więcej opakowań trafia do recyklingu;
- butelki i puszki stają się surowcem wtórnym;
- mniej porzuconych opakowań daje czystsze parki i ulice;
- klienci odzyskują realne pieniądze za oddane butelki puszki, co motywuje do zwrotów.
"W Europie z systemu depozytowego korzysta ok. 180 mln mieszkańców — to dowód, że rozwiązanie działa."
W efekcie lepsza zbiórka wspiera cele klimatyczne i zmniejsza zapotrzebowanie na nowe surowce. Dla użytkowników napoje stają się mniej kosztownym zakupem, gdy część wydatku można odzyskać.
Wniosek
W praktyce wdrożenie depozytów będzie procesem rozłożonym w czasie, a nie jednorazowym zdarzeniem.
strong, System rusza 1 października 2025 r., ale powszechność nastąpi stopniowo. Pierwsze partie z oznaczeniem pojawią się najczęściej w listopadzie–grudniu, a okres przejściowy potrwa do 1 stycznia 2026 r.
Najważniejsze zasady to czytelna etykieta "KAUCJA", zwrot bez paragonu oraz bon z automatu wymieniany na gotówkę. Stawki kaucji to 0,50 zł dla PET do 3 litra i puszki do 1 litra oraz 1,00 zł dla szkła wielorazowego do 1,5 litra.
Podsumowanie: im większy udział sieci i klientów, tym więcej odzyskanych surowców i mniej śmieci. Sprawdzaj etykiety i aktywnie korzystaj z systemu kaucyjnego, by zwiększyć odzysk butelek i puszki oraz zmniejszyć marnowanie surowców.
FAQ
Co oznacza start systemu 1 października i jak wpłynie na zakupy?
Od tego dnia w sklepach pojawią się opakowania objęte kaucją — głównie butelki PET i puszki z napojami. Klienci przy zakupie dopłacają kwotę kaucji, którą odzyskają przy zwrocie opakowania do automatu lub w punkcie sprzedaży. Ma to na celu zmniejszenie odpadów i zwiększenie recyklingu.
Ile wynosi kaucja za butelki PET i puszki?
Kaucja dla butelek PET do 3 litrów i puszek do 1 litra będzie jednakowa i widoczna na etykiecie jako "KAUCJA" z kwotą. Szkło wielokrotnego użytku może mieć inną stawkę zwrotu, zależną od producenta.
Jak rozpoznać opakowanie podlegające zwrotowi?
Opakowania podlegające zwrotowi będą opatrzone wyraźnym napisem "KAUCJA" oraz wskazaniem kwoty. Dodatkowo mogą mieć kod kreskowy lub symbol umożliwiający identyfikację przez automat RVM.
Które produkty są wyłączone z systemu?
Z wyłączeń korzystają m.in. kartoniki po napojach, opakowania po mleku i jogurtach oraz niektóre rodzaje jednorazowego szkła. Opakowania bez oznaczenia "KAUCJA" nie kwalifikują się do zwrotu.
Gdzie można oddać butelki i puszki?
Zwrot jest możliwy w sklepach o powierzchni powyżej 200 m², w mniejszych punktach handlowych które przystąpiły do systemu oraz w zewnętrznych recyclomatach i automatach RVM zainstalowanych przy marketach i innych lokalizacjach.
Czy do zwrotu potrzebny jest paragon?
Nie ma obowiązku przedstawiania paragonu. Po oddaniu opakowań klient otrzyma bon kaucyjny z możliwością odbioru gotówki w kasie sklepu lub realizacji zakupu bezpośrednio bonem, zgodnie z zasadami danego punktu sprzedaży.
Jakie są zasady przyjęcia opakowań przez automat lub sklep?
Opakowanie powinno mieć etykietę z oznaczeniem, być puste i nieodkształcone w sposób uniemożliwiający identyfikację. Zgniecione lub pozbawione znaku "KAUCJA" opakowania mogą zostać odrzucone.
Dlaczego stare opakowania bez oznaczenia nie zostaną przyjęte?
System rozliczeń opiera się na identyfikowalnych opakowaniach. Brak oznaczenia uniemożliwia automatom i sklepom prawidłowe rozliczenie kaucji oraz kontrolę jakości przyjętych materiałów.
Kiedy pojawią się w sklepach napoje z oznaczeniem i jak długo potrwa pełne wdrożenie?
Pierwsze opakowania z napisem "KAUCJA" zaczną być dostępne stopniowo — w praktyce w listopadzie i grudniu. Okres przejściowy potrwa do 1 stycznia 2026 roku, podczas którego producenci i sklepy będą wyczerpywać zapasy i wprowadzać nowe serie opakowań.
Jak działają automaty RVM i czy są wszędzie takie same?
Automaty RVM występują na różnych poziomach zaawansowania, jednak obowiązują wspólne standardy identyfikacji opakowań. Dzięki temu użytkownik może zwrócić opakowanie w wielu lokalizacjach, a system poprawnie rozliczy kaucję.
Co otrzymam przy zwrocie w automacie, a co w kasie sklepu?
Automat najczęściej wydaje bon elektroniczny lub papierowy, który można zrealizować przy kasie. Sklepy mają obowiązek przyjęcia bonu i wypłaty gotówki, jeśli klient tego zażąda, zgodnie z wewnętrzną polityką punktu sprzedaży.
Jakie są cele zbiórki i jakie efekty przewiduje się w kolejnych latach?
Celem jest osiągnięcie 77% poziomu zbiórki już na start, z docelowym skokiem do około 90% w kolejnych latach. To zgodne z celami Unii Europejskiej i ma znacząco ograniczyć ilość odpadów trafiających na składowiska.
- Szczegóły
- Autor: Jacek Szymanik
- Kategoria: Informacje
- Odsłon: 29

